In de Handleiding onderscheiden wij 5 projectfases van een windpark. Wij bakenen de 5 projectfases van een windparkontwikkeling als volgt af:
- De beleidsvormingsfase start met een klimaatambitie en eindigt als een locatie en een ontwikkelaar bekend zijn.
- De vergunningverleningsfase eindigt als de vergunningen zijn verleend.
- De contracteringsfase eindigt als de financiering rond is en de bouwcontracten onvoorwaardelijk tot stand zijn gekomen.
- De bouwfase eindigt bij de start van de exploitatie.
- De exploitatiefase eindigt bij het beëindigen van de exploitatie en het afbreken van het windpark.
De reden waarom wij deze 5 fases onderscheiden, is dat het voor een goed participatieplan wenselijk is om de project-specifieke uitdagingen en daaraan gekoppelde stakeholders te identificeren (richtsnoer 2). Elk van de fases kent echter eigen uitdagingen; in iedere ontwikkelingsfase kunnen andere uitdagingen spelen, om het draagvlak vanuit de omgeving te creëren en behouden. Voorafgaand aan het opstellen van een participatieplan zouden de project-specifieke uitdagingen per fase moeten worden benoemd. Per fase schetsen wij een aantal mogelijke uitdagingen. Aan de uitdagingen koppelen we vervolgens de participatie-instrumenten. Afhankelijk van de fase is het aan de verantwoordelijke stakeholder – overheid of ontwikkelaar – om de instrumenten in te zetten.
In het navolgende stroomschema geven wij schematisch het ontwikkelproces van een windpark weer. Daarbij worden de 5 projectfases aangegeven en de participatie-instrumenten die in die fases ingezet kunnen worden. Ook geven we schematisch het verloop van de mate van betrokkenheid van de stakeholders weer met de gekleurde pijlen onderaan het schema.
In dit stroomschema staan:
- De doorlooptijd van het ontwikkelingsproces
- De 5 projectfases van een windenergieproject.
- De 28 participatie-instrumenten, ingedeeld per projectfase. Sommige participatie-instrumenten komen terug in meerdere projectfases.
Ontwikkelingsproces windprojecten
1
Beleidsplan en/of structuurvisie
2
Communicatie / informatievoorziening
3
Planschade
4
Convenant / intentieovereenkomst
5
Enquête / opinieonderzoek
6
Inspraak / advies bij opstellen participatieplan
7
Klankbordgroep / adviesgroep
8
Ontwerpateliers
9
PlanMER
10
Selectie ontwikkelaar / aanbesteding
1
Anterieure (grondexploitatie) overeenkomst
2
Bestemmingsplan / inpassingsplan
3
Communicatie / informatievoorziening
4
Planschade
5
Convenant / intentieovereenkomst
6
Grondexploitatieplan
7
Inspraak / advies bij opstellen participatieplan
8
Klankbordgroep / adviesgroep
9
Maatwerkvoorschrift
10
Omgevingsvergunning / overige vergunningen
De betrokkenheid van de stakeholders: overheden, ontwikkelaars en omgeving. Gedurende het ontwikkelingsproces van een windpark verschuift de mate van betrokkenheid van de verschillende stakeholders. In de beleidsvormingsfase is vooral de overheid aan zet met inspraak van de omgeving, (eventueel) ondersteund door ontwikkelaars. Tijdens de vergunningverlening verschuift het initiatief naar de ontwikkelaar en daarmee ook de verantwoordelijkheid om de omgeving te betrekken bij het proces. Tijdens de exploitatie kan de omgeving een actieve ondersteunende rol spelen doordat zij financieel deelnemen in het windpark. De mate van betrokkenheid en interactie tussen stakeholders verschilt verder natuurlijk van project tot project.
In de paragrafen hierna worden de 5 fases, de daarbij behorende uitdagingen en de in te zetten participatie-instrumenten nader beschreven.