Bij het opstellen van deze Handleiding hebben wij in totaal 28 verschillende participatie-instrumenten geïdentificeerd. Met deze 28 participatie-instrumenten kunnen de belangrijkste uitdagingen om het draagvlak met de omgeving te creëren en behouden worden aangepakt. Sommige instrumenten kunnen in meerdere fases worden ingezet, andere zijn heel specifiek gekoppeld aan een bepaalde fase.
Hierna volgt een overzicht van alle instrumenten op alfabetische volgorde. Deze instrumenten worden in de navolgende paragrafen nader uitgewerkt:
2. Beleidsplan en/of structuurvisie
3. Bestemmingsplan / inpassingsplan
4. Bouwvoorlichting
5. Communicatie en informatievoorziening
6. Contracten met lokale aannemers
7. Convenant / intentieovereenkomst
8. Delen opbrengst met omgeving
9. Enquête / opinieonderzoek
10. Financiële participatie: aandelenuitgifte
11. Financiële participatie: obligaties
12. Financiële participatie: coöperatie of windvereniging
13. Grondexploitatieplan
14. Inspraak en advies bij opstellen participatieplan
16. Klachtenloket windenergie
17. Maatwerkvoorschrift
18. Monitoring
19. Omgevingsvergunning en overige vergunningen
20. Ontwerpatelier
21. PlanMER
22. Planschade
23. Planschadeovereenkomst
24. ProjectMER / m.e.r.- beoordelingsplicht
25. Schadevergoedingsregeling
26. Selectie ontwikkelaar / aanbesteding
27. Terugregeling / stilstand
28. Vier de successen
De blauwgemarkeerde instrumenten hebben een sterk juridisch karakter, hetgeen overigens niet betekent dat die instrumenten verplicht moeten worden gebruikt in een windproject. De juridische instrumenten worden gebruikt:
- om de afspraken tussen de stakeholders vast te leggen (bijvoorbeeld de intentieovereenkomst en de anterieure (grondexploitatie) overeenkomst);
- ten behoeve van de ruimtelijke besluitvorming, resulterend in
- vergunningverlening; en
- om financiële participatie te regelen.
De groengemarkeerde instrumenten zijn wat vrijblijvender van karakter. Zij zijn ontstaan vanuit de ervaring met de ontwikkeling van windparken en zijn effectief gebleken voor een goed participatieproces.
Bij dit overzicht maken wij drie kanttekeningen:
- In een windproject kunnen nieuwe instrumenten worden bedacht of combinaties van instrumenten worden gebruikt.
- Voor sommige instrumenten zijn ook andere termen in omloop.
- Uit het overzicht mag niet de conclusie worden getrokken dat al deze instrumenten moeten worden ingezet voor een deugdelijk participatieplan. Het opstellen van een participatieplan is maatwerk. Per project dient, op basis van de specifieke projectomstandigheden, te worden geïnventariseerd welke instrumenten worden ingezet.